حسین امانت طراح و معمار نام آشنای ایرانی در سال ۱۳۲۱ شمسى (۱۹۴۲ م) در کاشان متولد شده است. امانت بعد از فراغت از تحصیل در رشته معمارى دانشگاه تهران، در مسابقه‌اى كه جهت طراحى بناى یادبود برج آزادى برگزار شده بود شركت كرد و طرح خود را ارائه داد. او معمار برج آزادی است؛ همچنین معمار و طراح ساختمان‌های اولیه دانشگاه صنعتی شریف و بسیاری از بناهای دیگر در ایران و جهان است. پس از پروژه موفقیت‌آمیز برج آزادی و دانشگاه شریف، نظارت و سرپرستی ساخت موزه بزرگ پاسارگاد در نزدیکی آرامگاه کوروش کبیر به او واگذار شد. امانت همچنین معمار و طراح تعدادی چند از مراکز صنایع دستی، مدرسه، کتابخانه و حتی یک شهرک تفریحی (شهكر ساحلی دریاكنار) در ساحل دریای خزر بوده است. او بعدها با بسط دادن کار خویش بناهایی در خارج از کشور را نیز طراحی نمود، از آن جمله، بنای سفارت ایران در شهر پکن ، پایتخت جمهوری خلق چین که متمایزترین سفارتخانه ناحیه دیپلماتیک در پکن است. اینک با چیدانه همراه شوید و با پنج پروژه اجرایی حسین امانت در ایران بیشتر آشنا شوید.
ساختمان سازمان ميراث فرهنگی – تهران- ايران- ۱۳۶۳
هدف از برپايی اين مركز حفظ و ارتقای ميراث فرهنگی ايران است و در آن فضاهايی برای برپايی كلاس‌های استادان در كنار شاگردان‌شان تعبيه شده و هم‌چنين هنرمندان و طراحان در آن به فعاليت‌های هنری می پردازند. در اين مركز، هنرمندان و متخصصان صنايع دستی در كنار هم به فعاليت می پردازند تا محصولات و آثار جديدی خلق كنند و به حفظ، احيا، و پيشرفت صنايع دستی و هنرهای زيبای سنتی ايرانی كمك كنند. اين مركز هم‌چنين شامل فروشگاه، فضاهای مخصوص نمايش آثار، گالری، سالن كنفرانس، تماشاخانه روباز، فضاهای اداری، و فروشگاه چاپ و فروش آثار هنری است.
طراحی اين مجموعه برگرفته از سنت معماری پيش از اسلام، هم در روح طراحی و هم نظم هندسی، است و در عين حال در طراحی آن به طور كامل به كاركردهای معاصر و تكنولوژی ساخت و ساز توجه شده است. با توجه به طبيعت و ماهيت اين مجموعه و همخوانی كه در محيط شهری ايران بين فضای معماری صنايع دستی وجود دارد چنين انتخابی به نظر منطقی و مناسب می رسد. حياط ورودی كه در وسط آن يك استخر زيبا و جذاب وجود دارد، بزرگ‌ترين حياط از چهار حياط اين مجموعه است كه به هم راه دارند و يادآور باغ‌های ايرانی است.
اين حياط به يك فضای ورودی كه دارای سقف گنبدی شكل و بسيار مرتفع است منهتی می شود كه در امتداد آن يك فضای فروشگاهی طاق‌دار وجود دارد كه در آن صنايع دستی و محصولاتی كه توسط هنرمندان همين مركز توليد شده است به فروش می رسند. در بخش ديگر اين مجموعه يك تالار ورودی وجود دارد كه طراحی آن از پلان بازارهای سنتی الهام گرفته شده است و به قلب مركز اين بنا منتهی می شود كه سالنی است كه در آن نمايشگاه‌ها و رويدادهای فرهنگی و هنری برگزار می شوند. كارگاه‌ها در دو وجه اين تالار ورودی قرار گرفته‌اند و منظره حياط بيرونی در آن‌ها كاملا مشخص است. نورگيرهايی كه در راس گنبدها قرار گرفته‌اند نور مورد نياز هنرمندان برای انجام كارهای هنری و آموزش و هنرآموزان را تامين می كنند.
دانشگاه صنعتی شریف – تهران- ایران- ۱۳۵۴
این مجموعه شامل كلاس‌های عمومی برای برگزاری كلاس‌های درس، آمفی تئاترها، یك كتابخانه، و چندین ساختمان برای رشته‌های مختلف است. هدف طراح در معماری این دانشگاه خلق فضایی سیال، جا دادن فضاهای مورد نیاز یك دانشگاه به اقتصادی‌ترین شكل ممكن، و در نهایت به چشم آمدن ساختمان‌های آن در كم‌ترین زمان ممكن است. ساختمان‌های این مجموعه به گونه‌ای در كنار هم قرار گرفته‌اند تا حیاط‌هایی بسته (حیاط‌های داخلی چهارگوش) ایجاد شود كه این حیاط‌ها از طریق ستون‌ها و طاق‌ها از هم جدا می‌شوند و مرز بین آن‌ها مشخص می‌شود. این فضاها با ساختمان‌ها تركیب می‌شوند كه چنین ایده‌ای كاملا شبیه مدارس سنتی ایرانی است.
پیشینه
این دانشگاه در سال ۱۳۴۴ با هدف تربیت و تامین بخشی از نیروهای متخصص مورد نیاز کشور ایران، در سطوح بالای علمی در شهر تهران تاسیس شد. این دانشگاه در مقایسه با بسیاری از دانشگاه‌های ایران و جهان، دانشگاهی جوان و در حال رشد است. معمار اصلی آن حسین امانت، طراح و معمار مشهور ایرانی بود.
کتابخانه
کتابخانه دانشگاه صنعتی شریف شامل کتابخانه مرکزی و ۹ کتابخانه اقماری و تخصصی است که همزمان با تاسیس دانشگاه در سال ۱۳۴۴ کار خود را شروع کرد. کتابخانه مرکزی در ساختمان ۵ طبقه دکتر مجتهدی واقع شده است. کتابخانه‌های اقماری که کتابخانه شعب نیز نامیده می‌شوند
شهرك تفریحی دریاكنار – دریاكنار، ایران- ۱۳۵۹
این شهرك ساحلی ۱۵۰ هكتاری كه در حاشیه دریاچه خرز ساخته شده دارای ۱۵۰۰ ویلای كوچك و گستره وسیعی از امكانات تفریحی است. این منطقه دارای آب و هوای خاصی، برای مثال بادهای مخالف، است و این مسئله در طراحی هر كدام از ساختمان‌ها و نیز گسترش و حفظ و نگهداری فضا سبز مورد توجه قرار گرفته است. در این مجموعه تركیبی از فضاهای تفریحی با امكانات مختلف، پارك‌‌ها، و امكانات خدماتی به كار گرفته شده و دسترسی به همه آن‌ها فقط با چند دقیقه پیاده‌روی امكان‌پذیر است. فضاهای كناری ساختمان‌ها، چیدمان خانه‌ها، و طراحی منظره این شهرك به گونه‌ای انجام شده است تا خانه‌ها رو به منظره دریا، زمین‌های سبز، و كوه‌ها قرار گیرند. شهرک دریاکنار یک شهرک ساحلی مسکونی-تفریحی است که در امتداد دریای خزر و ۵ کیلومتری شهرستان بابلسر در مسیر بابلسر به فریدون‌کنار قرار دارد.
طراحی فضای باز و ویلاهای آن متاثر از معماری غربی است. این شهرک مسافتی بیش از ۷/۲ کیلومتر درازای ساحل دریای خزر را به خود اختصاص داده و مساحت کل آن حدود ۱/۳ کیلومتر مربع یا بیش از ۳۰۰ هکتار است. دریاکنار از ۱۹ خیابان تشکیل شده و طول خیابان ورودی شهرک یا خیابان یکم معادل ۲/۱ کیلومتر و فاصله خیابان یکم تا خیابان هفدهم برابر با ۸/۱ کیلومتر است. این شهرک به دلیل واقع شدن در مجاورت دریای خزر و داشتن فضاهای سبز انبوه و محیط خانوادگی دلچسب، معروف شده است. جاده‌های هراز، فیروزکوه، و کناره نیز امکان مسافرت‌های بین شهری را برای ساکنان شهرهایی چون تهران، ساری، بابل، و غیره فراهم نموده و اکثر مالکان و مستاجران آن، ایام تعطیل به خصوص عید نوروز و فصل تابستان را در آنجا سپری می‌کنند.
خیابان‌های زوج شهرک به دریا می‌رسد که با سنگ‌هایی بزرگ پوشیده شده است. در آخر خیابان یکم این شهرک،رستوران، مغازه‌ها و سرگرمی‌های گوناگون به همراه صندلی‌های ساحلی برای مردم در نظر گرفته شده است. خیابان‌های ششم و هفدهم دریا کنار به ساحل شنا مرتبطند که دارای نجات غریق نیز هستند.
دانشكده مدیریت كسب و كار دانشگاه تهران – دانشگاه تهران، ایران- ۱۳۵۹
رشد صنعت كسب و كار و تجارت بین‌المللی در ایران در دهه ۱۳۵۰ باعث شد تا دانشگاه تهران دست به احداث دانشكده مدیریت كسب و كار بزند. این دانشكده دارای چهار بلوك با كاربردهای متفاوت شامل اتحادیه دانشجویان، مطالعات دوره كارشناسی، مطالعات دوره تحصیلات تكمیلی، یك كتابخانه، سالن‌های كنفرانس، و كلاس‌های كوچك درس است. مركز اصلی فعالیت‌های این مجموعه حیاط مركزی (حیاط داخلی چهارگوش) نام دارد كه در طراحی آن از نمونه‌هایی از دانشكده‌های سنتی مختلف در كشورهای خاورمیانه الهام گرفته شده است.
چیدمان ساختمان و حیاط‌ها از ریتم، هندسه، و نظم معماری پیش از اسلام پیروی می‌كند. این دانشكده دارای دو در اصلی است كه یكی در قسمت شرقی و دیگری در قسمت غربی آن قرار دارد. ورودی‌های این دانشكده به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا گسترش این مجموعه در آینده به راحتی امكان‌پذیر باشد. به دلیل مسائل بوم شناختی، ساختمان این دانشكده رو به جنوب ساخته شده است و دیوارها دارای سایه‌بان‌هایی هستند كه از ورود مستقیم نور به داخل فضاها جلوگیری می‌كند.
در طراحی این مجموعه از نورگیرهای مختلفی استفاده شده تا نور طبیعی وارد فضاها شده و به آن‌ها گرما دهند. از آجرهای رنگی و بتن آرمه، كه هر دو جزء مواد و مصالح محلی هستند، استفاده شده است تا هم به عنوان عایق‌های حرارتی عمل كنند و هم این سازه در برابر زمین‌لرزه مقاوم شود.
بنای یابودی برای شهر تهران – برج آزادی – تهران، ایران- ۱۳۵۰
برج آزادی به منظور نمایش تمدن و فرهنگ ایرانی و نیز ایجاد یك ورودی خاص و زیبا برای شهر تهران ساخته شد. این برج اكنون تبدیل به مهم‌ترین نشانه تصویری ایران شده كه بسیاری از جشن‌ها، اجتماعات مردمی، رویدادهای فرهنگی، و فعالیت‌های هنری در آن انجام می‌شود. این مجموعه دارای آبشارها و مناظری است كه دارای الگوهای مشابه طراحی با باغ‌های سنتی ایرانی هستند. این برج از پایه بتنی و چارچوب آن از سنگ مرمر مستحكم و مصالح غیرسازه‌ای ساخته شده است. در زمان ساخت (۱۳۵۰) استفاده از تكنیك‌های ساخت و به كارگیری كامپیوتر برای تعیین و تعریف سطوح درهم تنیده در نوع خود بی‌نظیر بود. این برج هم‌اكنون یكی از معروف‌ترین و مهم‌ترین سازه‌های ایرانی و مهم‌ترین مكان برای گردهمایی‌های شهری است. همچنین در زیر این برج یك موزه قرار دارد كه در آن آثار مربوط به تمدن ایرانی به نمایش گذاشته می‌شود.
برج آزادی در ایران، نمونه‌ای از نماد و نشانه‌های شهری است که معماری شاخص آن، تلفیق طاق‌های معماری پیش از اسلام (دوره هخامنشیان و ساسانیان) و بعد از اسلام و تبدیل آن به نمادی زیبا به لحاظ معماری است. در این طرح، معمار حتی به جزئیات اجرای بنا و نحوه چیدمان سنگ‌های نما دقت وافری مبذول داشته تا در نهایت جزء جزء اجزا به کل واحدی بدل شوند. بر پایه نظرسنجی‌های انجام شده اکثریت شهروندان تهرانی برج آزادی را به عنوان نماد شهر تهران معرفی کرده‌اند
تاریخچه
تاریخچه برج آزادی به سال ۱۳۴۵ خورشیدی برمی‌گردد. در این سال طرح یک نماد شناسایی ایران میان معماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد و در پایان طرح مهندس حسین امانت بیست و چهار ساله و دانش‌آموخته دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران برنده و برای ساخت برگزیده شد. عملیات ساخت برج آزادی در یازدهم آبان ۱۳۴۸ خورشیدی آغاز شد و پس از بیست و هشت ماه کار، در ۲۴ دی‌ماه ۱۳۵۰ با نام برج شهیاد به بهره‌برداری رسید.
این بنای سه طبقه دارای چهار آسانسور و دو راه‌پله و ۲۸۶ پلکان است. در محوطه زیرین آزادی چندین سالن نمایش، نگارخانه، کتابخانه، موزه و… قرار دارد. طول این بنا ۶۳ متر، ارتفاع آن از سطح زمین ۴۵ و ارتفاع از کف موزه ۵ متر است. گفته می‌شود در ساخت برج آزادی چهل و شش هزار قطعه سنگ بریده و پرداخت شده به کار رفته‌است.
حسین امانت می‌گوید: «این بنا به گذشته‌های درخشان تاریخ ایران نظر دارد؛ به دورانی که ایران در ادبیات، هنر، معماری، صنایع دستی، علوم مختلف و خیلی چیزهای دیگر سرآمد بود. من می‌خواستم جمع بندی خودم از این‌ها را در آزادی ارائه کنم تا اگر کسی از خارج می‌آید یا حتی مردم ایران بدانند که این اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط می‌شود. در این بنا، قوس اصلی وسط برج، نمادی از طاق کسری مربوط به دوره پیش از اسلام (دوره ساسانی) است و قوس بالایی که یک قوس شکسته‌است از دوران بعد از اسلام و نفوذ اسلام در ایران حرف می‌زند. رسمی‌سازی‌هایی که بین این دو قوس را پر می‌کند، خیلی ایرانی است و من آن را از گنبد مساجد ایران الهام گرفته‌ام. این برج با کمک رسمی بندی‌ها و مقرنس‌کاری‌های بسیار زیبا چهر های ایرانی به خود گرفته است. هندسه بنا یک هندسه مربع مستطیل است که از روی چهار پایه خود می‌چرخد و ۱۶ ضلعی می‌شود و بالاخره به صورت یک گنبد شکل می‌گیرد. که از داخل برج قابل مشاهده‌است.»
این طبقه که به عنوان نمایشگاه طراحی شده با گنبدی از بتن سفید پوشیده شده است. این گنبد مقرنس ایرانی را به نوع تازه‌ای اجرا می‌کند و ارتفاع آن از بام آزادی بیرون می‌زند و از بام دیده می‌شود که با کاشی‌های فیروزه‌ای معرق ایرانی پوشیده شده است. مصرف بتن سفید در این قسمت و در سالن پذیرایی آن، در آن زمان کار جدیدی در ایران بود. سنگ‌ها با بتن و آهن ضد زنگ به هم چسبیده‌اند و پشت آن‌ها یک سطح خشن است که روی آن نلغزند. ولی هر سنگی کنار سنگ دیگر با یک ماده قابل انعطاف بندکشی شده است.
فضای داخلی برج
نقش‌های داخلی برج، تلفیقی از سنت و مدرنیسم است به خصوص سقف طبقه دوم. در ورودی برج، هر یک از لنگه‌های سنگی درها، حدود ۵/۳ تن وزن دارد. جنس این سنگ‌ها از گرانیت است. برج دو آسانسور دارد که از دیواره‌های برج بالا می‌روند. آسانسور اول دو طبقه را طی می‌کند و به سقف سیمانی می‌رسد سپس از آسانسور دوم استفاده می‌شود. هیچ یک از سقف‌ها بسته نیستند و همه آن‌ها به فضای بالاتر راه دارند.
معماری میدان
به گفته حسین امانت «نقوشی که در میدان هست و باغچه‌ها و گل‌کاری‌ها را شکل می‌دهد، از طرح داخلی گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان الهام گرفته شده است؛ منتها هندسه دایره گنبد تبدیل به بیضی شده است. روابط لگاریتمی جالبی در هندسه و ابعاد گنبد مسجد شیخ لطف الله هست که دانش عمیق ریاضی معماران ایران در دوره‌های گذشته را نشان می‌دهد. طرح آب‌نما و فواره‌ها هم ملهم از باغ‌های ایرانی است. همین طور شیب میدان با دقت و به منظور خاصی طراحی شده، حد ارتفاع برج آزادی ۴۵ متر است؛ چون نزدیک فرودگاه مهرآباد قرار گرفته و نمی‌شود بلندتر از این ساخت. ولی من می‌خواستم وقتی به بنا نزدیک می‌شوید به طرف بالا بروید، در حالی که بالا بردن بنا ممکن نبود. ما یک سرازیری در میدان به وجود آوردیم. یعنی شما از طرف فرودگاه که وارد میدان می‌شوید به شکل سرازیر به برج نزدیک می‌شوید و می‌رسید به آن آب نمای دایره شکل و وقتی به بنا نزدیک می‌شوید، دوباره بالا می‌آیید. زمین زیر برج کاملا صاف است. این صافی و آن شیب میدان وقتی به هم می‌رسند، خط‌های قوسی جالبی را ایجاد می‌کنند.»
موزه زیرزمینی برج آزادی
این موزه زیرزمینی به عنوان فضایی برای نمایشگاه دائمی آثار مربوط به تمدن ایرانی و فرهنگ آن در طول قرن‌های مختلف طراحی و ساخته شده است. این موزه از سه بخش اصلی و یك نمایشگاه مركزی تشكیل شده كه درست در زیر برج آزادی قرار گرفته است. بازدید از این موزه برای عموم آزاد است.
شهرک ساحلی دریاکنار
بهترین مهندس معماری ایرانی درود بر او
جالب بود تا حالا اسم ایشون را نشنیده بودم
ممنون